Jan Paweł II. Dives in misericordia (Boże miłosierdzie) to druga encyklika Jana Pawła II opublikowana 30 listopada 1980. Należy ona do cyklu tak zwanych „encyklik trynitarnych”, poświęconych kolejnym Osobom Boskim. Poświęcona jest bogatemu w miłosierdzie Bogu Ojcu i jest kontynuacją encykliki Redemptor hominis. Jezus Bóg-człowiek jest bowiem dla człowieka źródłem prawdy zarówno o nim samym, jak i o Bogu. Dlatego pierwsza encyklika – przypomina Papież – poświęcona była prawdzie o człowieku, która w pełni i do końca odsłania się w Chrystusie. Nie mniejsza potrzeba tych przełomowych i trudnych czasów przemawia za tym, aby w tym samym Chrystusie odsłonić raz jeszcze oblicze Boga, który jest Ojcem miłosierdzia. Bóg jest pełnią czystej miłości, ale ponieważ w świecie istnieje grzech, Bóg nie może objawić się inaczej niż jako miłosierdzie.

"Miłosierdzie to imię Boga” – to słowa Benedykta XVI. Jest to także tytuł, jaki wybrał dla swojej książki-wywiadu z papieżem Franciszkiem Andrea Tornielli, watykanista dziennika „La Stampa”: długiej rozmowy z Jorge Bergogliem, toczącej się wokół tematu, któremu Papież zechciał poświęcić Rok Jubileuszowy. „Miłosierdzie – mówił Benedykt XVI – jest w rzeczywistości centralnym jądrem ewangelicznego przesłania. Jest imieniem samego Boga, obliczem, z którym On ukazał się w starym Przymierzu, a następnie w pełni w Jezusie Chrystusie, wcieleniu Miłości Stwórcy i Odkupiciela” (Benedykt XVI, Regina Coeli, Castelgandolfo, 30 marca 2008). W tym samym kierunku zmierza rewolucja papieża Franciszka.

Bulla ta zapowiada Nadzwyczajny Jubileusz Miłosierdzia, który będzie trwał od 8 grudnia 2015 roku do 20 listopada 2016 roku. Bulla opisuje Kościół cierpliwy, pocieszający i przebaczający jako wiarygodny znak Bożego miłosierdzia, opierającego się na słowach: "Nie sądźcie, a nie będziecie sądzeni, nie potępiajcie, a nie będziecie potępieni, przebaczajcie, a będzie wam przebaczone". Papież Franciszek poświęca konieczności przebaczenia wiele miejsca, przypomina o uczynkach miłosierdzia co do duszy i co do ciała, apeluje o nawrócenie do ludzi mocno oddalonych od Bożej łaski.

Oskarżano ją o histerię i fantazjowanie. Długo nikt nie wierzył, że ta prosta, niewykształcona dziewczyna została wybrana przez Jezusa na sekretarkę Bożego Miłosierdzia. Przygotujesz świat na ostateczne przyjście moje – powiedział jej Jezus. Ale nie ułatwiał jej wykonania tej wielkiej misji. Jak więc miała tego dokonać? Efektem pasji dziennikarki i historyka jest jedyna tego typu biografia największej polskiej Świętej. Autorka odkrywa nieznane fakty z życia siostry Faustyny i ujawnia tajemnice rozwoju kultu Miłosierdzia Bożego.

"Dzienniczek" należy do pereł literatury mistycznej. Święta Siostra Faustyna Kowalska pisała go w Wilnie i Krakowie w latach 1934–1938 na wyraźne polecenie Pana Jezusa i ze względu na polecenie swych spowiedników: ks. Michała Sopoćki i o. Józefa Andrasza SJ oraz za pozwoleniem przełożonych Zgromadzenia. Pierwsze zachowane zapiski pochodzą z lipca 1934 roku. Wiadomo, że pierwsze notatki Siostra Faustyna spaliła, gdyż pod nieobecność w Wilnie ks. Michała Sopoćki uległa namowom rzekomego anioła, którym był szatan. Potem wileński kierownik duchowy kazał jej odtworzyć to, co zostało zniszczone, dlatego „Dzienniczek” w obecnym kształcie ma zaburzoną chronologię, zwłaszcza w pierwszym zeszycie: w bieżące wydarzenia i przeżycia Autorka wplata relacje i opisy tych wydarzeń, które miały miejsce wcześniej. Wszystkie zapisy i notatki Siostra Faustyna czyniła w tajemnicy i poza zakonnymi obowiązkami. Pisała także w szpitalu i tam mając więcej czasu, na prośbę ks. Michała Sopoćki, podkreśliła ołówkiem wszystkie słowa Jezusa. „Chociaż czuję się słaba i natura domaga się, aby odpocząć – przyznała  szczerze – jednak  czuję  tchnienie  łaski, aby się przezwyciężać i pisać, pisać dla pociechy dusz, które tak bardzo kocham, a z którymi będę dzielić wieczność całą. A tak gorąco pragnę dla nich życia wiecznego, dlatego wszystkie wolne chwile, chociaż tak drobniutkie, wykorzystuję na pisanie, i to tak, jak sobie życzy Jezus“ (Dz. 1471). Ostatnie zapiski pochodzą z czerwca 1938 roku, a więc pisanie „Dzienniczka” Siostra Faustyna zakończyła na trzy miesiące przed śmiercią. Zapisała w sumie sześć zeszytów, do których w wydaniu książkowym dołączono mały zeszyt zatytułowany: „Moje przygotowanie do Komunii Świętej”. W „Dzienniczku” Siostra Faustyna opisała swoje niezwykle głębokie życie duchowe, sięgające samych szczytów zjednoczenia z Bogiem w zaślubinach mistycznych, głębię poznania tajemnicy miłosierdzia Bożego i jej kontemplację w codzienności, zmagania i walkę ze słabościami ludzkiej natury oraz trudy związane z prorocką misją. „Dzienniczek” zawiera nade wszystko orędzie o miłości miłosiernej Boga do człowieka, które Siostra Faustyna miała przekazać Kościołowi i światu. Jest to więc dzieło wyjątkowe, „Ewangelia miłosierdzia pisana w perspektywie XX wieku” – jak o nim powiedział Ojciec Święty Jan Paweł II.

Książka ta jest antidotum na współczesny kryzys ojcostwa i wychowania, a także pełnym mądrości świadectwem wspaniałego związku między ojcem a synem. Zostały w niej zebrane najbardziej znaczące wystąpienia autora. Opowiedziane przystępnym językiem, ubogaconym przykładami zaczerpniętymi z osobistego doświadczenia, stanowią doskonałą propozycję dla wszystkich, którzy w domu, w szkole, czy też w każdym innym środowisku, pragną uzyskać pomoc w trudnym i fascynującym zadaniu przekazywania młodym ludziom nadziei oraz sensu życia. FRANCO NEMBRINI (ur. 1955), ojciec rodziny, dyrektor szkoły w La Traccia i odpowiedzialny za nauczycieli oraz uczniów szkól średnich w ruchu Comunione e Liberazione; autor wielu wykładów i konferencji skierowanych do rodziców, nauczycieli, wychowawców, lekarzy, urzędników państwowych.

Książka praktyczna, w żaden sposób nie przeteoretyzowana – jakkolwiek niepozbawiona fundamentu antropologicznego. Przeznaczona dla poszukujących metody skutecznego wychowania – rodziców, wychowawców, nauczycieli i studentów kierunków pedagogicznych.

prof. dr hab. ALINA RYNIO, kierownik Katedry Pedagogiki Chrześcijańskiej w Instytucie Pedagogiki KUL